Điều trị cơn đau bằng chườm nóng và chườm lạnh có thể rất hiệu quả đối với một số tình trạng và chấn thương khác nhau, thực hiện dễ dàng, chi phí hợp lý. Vấn đề là cần biết tình huống nào cần chườm nóng và tình huống nào cần chườm lạnh hoặc dùng cả hai.

- Theo nguyên tắc chung, hãy chườm lạnh cho những vết thương hoặc cơn đau cấp tính, cùng với tình trạng viêm và sưng tấy. Sử dụng chườm nóng cho các cơn đau hoặc cứng cơ.

1. Chườm nóng (liệu pháp nhiệt):

- Liệu pháp nhiệt giúp cải thiện lưu thông và lưu lượng máu đến một khu vực cụ thể do nhiệt độ tăng lên. Tăng nhiệt độ của khu vực bị đau dù chỉ một chút cũng có thể làm dịu sự khó chịu và tăng tính linh hoạt của cơ. Liệu pháp nhiệt có thể thư giãn và làm dịu cơ, chữa lành các mô bị tổn thương.

- Có hai loại nhiệt trị liệu khác nhau: nhiệt khô và nhiệt ẩm. Cả hai loại liệu pháp nhiệt nên hướng tới nhiệt độ lý tưởng là “ấm” thay vì “nóng”:

• Nhiệt khô bao gồm các nguồn như miếng sưởi, túi sưởi khô và thậm chí cả phòng xông hơi khô. Nhiệt này rất dễ áp ​​dụng.
• Nhiệt ẩm bao gồm các nguồn như khăn hấp, chườm nóng ẩm , hoặc tắm nước nóng. Nhiệt ẩm có thể hiệu quả hơn một chút cũng như yêu cầu ít thời gian áp dụng hơn.

- Khi áp dụng liệu pháp nhiệt, bạn có thể chọn điều trị tại chỗ, khu vực hoặc toàn thân.

• Liệu pháp tại chỗ dành cho những vùng đau nhỏ, chẳng hạn như một cơ bị cứng. Bạn có thể sử dụng các gói gel nóng nhỏ
• hoặc một chai nước nóng nếu bạn chỉ muốn điều trị vết thương tại chỗ.
• Điều trị khu vực dành cho các cơn đau lan rộng, có thể đạt được bằng khăn hấp, miếng đệm nóng lớn hoặc quấn nhiệt.
• Điều trị toàn thân sẽ bao gồm các lựa chọn như xông hơi khô hoặc tắm nước nóng.

- Liệu pháp nhiệt thường có lợi nhất khi được sử dụng trong một khoảng thời gian dài, không giống như liệu pháp lạnh, cần phải hạn chế. Căng cứng cơ nhẹ thường có thể thuyên giảm chỉ với 15 đến 20 phút trị liệu bằng nhiệt. Cơn đau từ trung bình đến nặng có thể được cải thiện từ các đợt trị liệu bằng nhiệt dài hơn như tắm nước ấm, kéo dài từ 30 phút đến hai giờ.

2. Chườm lạnh (Liệu pháp lạnh):

- Liệu pháp lạnh làm giảm lưu lượng máu đến một khu vực cụ thể, có thể làm giảm đáng kể tình trạng viêm và sưng gây đau, đặc biệt là xung quanh khớp hoặc gân. Nó có thể tạm thời làm giảm hoạt động của dây thần kinh, cũng có thể giảm đau.

- Có thể sử dụng một số cách sau để áp dụng liệu pháp lạnh cho vùng bị ảnh hưởng:

• Túi đá hoặc gói gel đông lạnh
• Bình xịt làm mát
• Massage đá
• Tắm nước đá

3. Một số lưu ý khi sử dụng chờm lạnh và chườm nóng:

Chườm nóng (liệu pháp nhiệt):

- Liệu pháp nhiệt nên sử dụng nhiệt độ “ấm” thay vì nhiệt độ “nóng”. Nếu bạn sử dụng nhiệt quá nóng, bạn có thể làm bỏng da.

- Chườm nóng không nên sử dụng quá 20 phút mỗi lần. Nếu bạn thấy sưng tấy nhiều hơn, hãy ngừng điều trị ngay lập tức.

- Một số trường hợp không nên sử dụng liệu pháp nhiệt như: các tổn thương bầm tím hoặc sưng tấy (hoặc cả hai), tốt hơn là sử dụng liệu pháp lạnh. Liệu pháp nhiệt cũng không nên được áp dụng cho khu vực có vết thương hở, khu vực bị nhiễm trùng vì có thể làm tăng nguy cơ lan rộng tổn thương.

- Người mắc một số bệnh sau không nên sử dụng liệu pháp nhiệt do có nguy cơ bị bỏng hoặc biến chứng:

• Bệnh tiểu đường
• Viêm da
• Bệnh mạch máu
• Huyết khối tĩnh mạch sâu
• Đa xơ cứng (MS)

- Nếu bạn bị bệnh tim hoặc tăng huyết áp, hãy hỏi bác sĩ trước khi sử dụng liệu pháp nhiệt. Nếu bạn đang mang thai, hãy hỏi ý kiến ​​bác sĩ trước khi sử dụng phòng xông hơi khô hoặc bồn tắm nước nóng.

Chườm lạnh (Liệu pháp lạnh):

- Những người bị rối loạn cảm giác không nên sử dụng liệu pháp lạnh tại nhà vì họ có thể không cảm nhận được nếu có tổn thương xãy ra khi thực hiện liệu pháp. Trường hợp này thường gặp ở người bệnh đái tháo đường, bệnh có thể dẫn đến tổn thương thần kinh và giảm độ nhạy cảm.

- Bạn không nên sử dụng liệu pháp lạnh khi bị căng cứng cơ hoặc nếu bạn có tuần hoàn máu kém.

- Để điều trị tại nhà, hãy chườm túi đá được bọc trong khăn tắm hoặc nước lạnh lên vùng bị ảnh hưởng. Tuyệt đối không được thoa trực tiếp đá hoặc vật đông lạnh lên da, vì nó có thể gây tổn thương da và các mô.

- Chườm lạnh càng sớm càng tốt sau khi bị thương. Sử dụng liệu pháp lạnh trong thời gian ngắn, vài lần một ngày, 10 đến 15 phút là được, không nên sử dụng liệu pháp lạnh quá 20 phút mỗi lần để ngăn ngừa tổn thương thần kinh, mô và da. Bạn có thể kê cao khu vực bị tổn thương để có kết quả tốt nhất.

4. Một số trường hợp cụ thể và giải pháp:

- Thương tích cấp tính (dưới 6 tuần):

Trước hết, không sử dụng nhiệt trên các vết thương cấp tính vì nhiệt có thể làm tăng tình trạng viêm nhiễm và làm chậm quá trình lành vết thương.

Khi xử lý chấn thương, tốt nhất bạn nên chọn liệu pháp lạnh. Hơi lạnh làm co mạch máu, giúp giảm đau, giảm viêm và hạn chế bầm tím. “Nếu bạn nhạy cảm với lạnh thì lúc đầu chườm đá có vẻ khó chịu hoặc thậm chí gây đau đớn.

- Thương tích kéo dài (trên 6 tuần):

Bạn có thể sử dụng nhiệt, vì liệu pháp nhiệt giúp lưu lượng máu tăng lên giúp thư giãn các cơ bị căng và giảm đau nhức các khớp, đặc biệt cải thiện phạm vi hoạt động của khớp.

Sử dụng nhiệt trước khi kéo căng hoặc thực hiện một chương trình tập thể dục tại nhà. Bạn vẫn có thể chườm đá hoặc chườm lạnh sau khi tập thể dục hoặc các hoạt động để ngăn ngừa bất kỳ đợt viêm nào.

- Viêm khớp:

Viêm khớp sẽ gây đau và cứng ở những vị trí như khuỷu tay, đầu gối, vai và ngón tay của bạn. Đối với những trường hợp này, nhiệt ẩm, chẳng hạn như ngâm mình trong bồn tắm hoặc vòi hoa sen nước ấm sẽ hữu ích.

- Bùng phát bệnh gút:

Khi cơn đau và tình trạng viêm đột ngột ập đến từng khớp, nước đá có thể làm dịu cơn bùng phát đồng thời giúp làm dịu cơn đau.

- Đau đầu:

Đắp mặt nạ lạnh hoặc đắp lên trán, mắt và thái dương giúp giảm cơn đau nhói của chứng đau nửa đầu, bên cạnh đó nhiệt ẩm hoặc quấn nhiệt có thể giúp thư giãn các cơn co thắt ở cổ gáy góp phần gây đau đầu.

- Căng cơ và bong gân:

Thường được cải thiện khi kết hợp cả liệu pháp nhiệt và lạnh. Khi bạn bị căng cơ bắp chân hoặc lưng hoặc bị bong gân mắt cá chân tốt nhất bạn nên bắt đầu bằng nước đá để làm dịu tình trạng viêm (bao gồm sưng, đỏ hoặc đau do chấn thương) và làm tê cơn đau. Chỉ sau khi hết viêm thì mới nên chuyển sang nhiệt; điều này có thể giúp giảm căng cứng cơ tại vị trí chấn thương.

- Viêm gân cấp tính:

Nguyên nhân phổ biến là do các hoạt động lặp đi lặp lại vì vậy các gân ở khuỷu tay, đầu gối, vai, hông và gân gót là những vị trí phổ biến. Bên cạnh các biện pháp thông thường để giảm đau như nghỉ ngơi, tạm dừng các hoạt động gây đau nhức, thuốc giảm đau thì nước đá là phương pháp được ưa chuộng vì nó có thể làm dịu tình trạng viêm và giúp làm tê cơn đau.

- Viêm gân mạn tính:

Viêm gân mạn tính gây xơ cứng các gân liên kết với khớp, nhiệt là tốt nhất để làm giảm độ cứng ở khớp, nhưng chỉ sau khi tình trạng viêm thuyên giảm.